خطرات وارد شدن هوا به رگ‌ها (آمبولی هوا)؛ چقدر باید نگران باشیم؟

مقدمه

در ابتدا باید بدانید که در سرم‌تراپی ایمن، لاین سرم باید بدون حباب هوا تنظیم شود؛ چه در بیمارستان و چه در خانه.

چرا وارد شدن هوا به رگ‌ها ترسناک به نظر می‌رسد؟

پرسش‌هایی مثل «اگر هوا وارد رگ شود چه می‌شود؟» بسیار رایج‌اند. پاسخ علمی این است که مقدار کم هوا در رگ‌های محیطی معمولاً خطرناک نیست، اما حجم زیاد یا ورود هوا به رگ‌های مرکزی می‌تواند کشنده باشد.

آشنایی ساده با سیستم گردش خون

سیستم گردش خون شامل قلب، شریان‌ها، وریدها و مویرگ‌هاست. سرم و دارو از طریق مسیر وریدی وارد جریان خون شده و به سمت قلب و ریه‌ها حرکت می‌کنند.

ورود هوا به رگ‌ها: حقیقت یا اغراق؟

همه حباب‌ها کشنده نیستند. حجم، محل و سرعت ورود هوا تعیین‌کننده میزان خطر است.

چه مقدار هوا برای بدن خطرناک است؟

بر اساس منابع علمی، حدود ۳ تا ۵ میلی‌لیتر هوا به‌ازای هر کیلوگرم وزن بدن می‌تواند تهدیدکننده حیات باشد.

آمبولی هوا از نگاه منابع علمی

آمبولی هوا زمانی رخ می‌دهد که حباب هوا جریان خون را مسدود کند و باعث اختلال در ریه، قلب یا مغز شود.

عوامل افزایش‌دهنده خطر

• حجم زیاد هوا
• ورود ناگهانی
• رگ‌های مرکزی
• بیماری قلب و ریه

علائم آمبولی هوا

• تنگی نفس و درد قفسه سینه
• گیجی یا بیهوشی
• افت فشار خون

درمان و اقدامات فوری

قطع تزریق، اکسیژن‌رسانی، وضعیت‌دهی مناسب بیمار و انتقال فوری به مرکز درمانی از اقدامات اصلی هستند.

سوالات متداول

آیا چند حباب کوچک هوا خطرناک است؟
معمولاً خیر، ولی باید از نظر حرفه‌ای از ورود آن جلوگیری شود.

جمع‌بندی

مقدار کم هوا در رگ‌های محیطی اغلب خطرناک نیست، اما حجم زیاد یا ورود به رگ‌های مرکزی می‌تواند کشنده باشد. رعایت اصول تزریق ایمن نقش کلیدی دارد.

منابع علمی

• Mirski MA et al. Anesthesiology. 2007.
• McCarthy CJ et al. Diagnostics (Basel). 2017.